Om meteen maar met de deur in huis te vallen: ik zit nu achter een bureau voor een raam met uitzicht op niets: de topjes van drie hoge flats en een strakblauwe lucht. Af en toe vliegt er een meeuw langs. Heel dichtbij. Want sinds gister woon ik waar de vogels vliegen. Dat het leuk zou worden om de Bovenste Etage te schrijven, had ik wel verwacht. Wat ik niet verwacht had, was hoeveel invloed de serie zou hebben op mijn leven.
De laatste bovenste etage: Zenmeester houdt bijen op het dak
juni 20, 2015
De laatste maanden schreef ik dus ‘de bovenste etage’ een serie voor de Rotterdam bijlage van NRC. Elke week beklom ik een Rotterdams gebouw om te kijken wie er in het topje woonde of werkte.
Ik vond er hoge pieten (directeuren, zakelijk leiders en hoogleraren), dromers (kunstenaars, filmmakers en muzikanten), avonturiers (de man uit Wassenaar die naar Rotterdam Zuid verhuisde) en hele normale mensen, mensen zonder macht of hoge functies, die toch – of juist- heel bijzonder bleken als je ze vroeg naar hun leven, naar hun dromen, naar de stad die ze elke dag van boven zien. Mensen die de vrijheid van de hoogte leken te hebben opgenomen in hun denken. De hoogte had ze aardig, zacht, nobel en wijs gemaakt. Mensen op wie ik allemaal een beetje verliefd werd. Die veranderd hebben hoe ik naar mijn stad kijk. Die bewezen dat je geen studie, geld of macht nodig hebt om wijs te worden, maar ogen.
Richard van Capelle, het onderwerp van de een-na-laatste aflevering van De Bovenste Etage, was zo iemand. Ik ontmoette hem op een zonnige dag op het dak van het Thornico Building. Een hele normale man in een vrolijke paarse blouse die werkt als een servicemanager. Hij zei: “Iedereen krijgt kansen. De truc is om die kansen te zien en aan te nemen.”
Waar ik van schrok, of misschien beter: vlinders van kreeg in mijn buik. Want Richard wist dat niet, maar die zin lijkt verdacht veel op deze zin:
En die zin is de openingszin van mijn favoriete boek: A fortune teller told me van Tiziano Terzani. Zonder overdrijven een boek dat mijn leven veranderde. Een hele ode zou ik willen brengen aan dat boek nu! Aan de zomer waarin ik dat boek las en aan de dingen die er door en na dat boek gebeurden, maar dat was niet the point nu en bovendien hebben Gianluca en ik er al eens een film over gemaakt: http://www.beatsenboeddha.nl/#/page=home&slide=raouldejong
The point is: Richard zei dingen die mijn grote helden zeggen. Zonder dat hij dat wist. En de dag waarop mijn ode aan Richard in de krant verscheen (vrijdag 29 mei) was de dag waarop Richard een prijs kreeg van zijn Deense werkgever, Thornico http://www.thornico.com/Global-Winners.4259.aspx?recordid4259=81. Zonder dat ik dat wist.
Een mysterieuze samenloop van omstandigheden, ziet u wel? Weer eens. Dat was het leuke. Dat was the point. Hieronder de column (in cursief zodat u begrijpt dat hieronder de column is en hierboven het voorstuk) (want we zouden die twee eens door elkaar moeten gaan halen, ai ai ia):
Tussen de wolken, midden in het centrum, zwevend boven de stad, naast een gigantische koeltoren die klinkt als een waterval, is er ineens een dak dat nog het meest doet denken aan een boeddhistische kloostertuin, vol felgekleurde bloeiende bloemen en zoemende bijen. Richard Capelle (50) duikt met zijn blote handen in een korf en vraagt: „Heb je wel eens gehoord van de mindfullnestheorie?”
Richard Capelle is de operationeel manager van het Thornico building aan de Westblaak: hij is verantwoordelijk voor de receptie en voor de beveiliging, hij vergadert met zijn bazen over investeringen van 3 ton, ontstopt wc’s wanneer die verstopt zijn, en hij houdt bijen, op het dak. Want Thornico gelooft in company karma: als het goed gaat met het bedrijf moet het bedrijf ook goede dingen doen, voor de wereld en de mensen. De neonverlichting aan de gevel van het Thornico Building werd vervangen door led-lampen, het dak werd bedekt met mos en toen bedacht Ronald Bouwens, Richards directeur, dat er bijen moesten komen en dat Richard dat moest gaan doen. Richard: „En dát was dus een probleempje.”
Hoe eng hij bijen vond, dat kan hij niet vertellen, „maar als ik vertel dat ik vroeger nooit buiten at, omdat ik bang was voor een bijensteek, dan krijg je een idee”. Hij kon twee dingen doen: „Zeggen: fuckaduck, zoek maar iemand anders. Of zeggen: fuckaduck, en het gewoon proberen.”
Inmiddels zijn we drie jaar verder. Bijen maken hem niet bang meer. „Door het opdoen van kennis snap je dat er in deze wereld bijna niets is om te vrezen”, zegt hij. En: „Bij bijen gaat alles om het ‘wij’, daar kunnen wij nog wat van leren.” En: „Als het een drukke dag was, kom ik hier, ga zitten op mijn platte gat en dan kom ik tot rust.”
Richard is geen zenmeester, hij is een doodnormale man van vijftig en dat is precies wat er mooi is aan Richard. Door naar Richard te luisteren snap je hoe je wijs kan worden. Hij zegt: „Iedereen krijgt kansen. De truc is om die kansen te zien en aan te nemen.”
NRC rubriek de bovenste etage: De toren op met Lous
juni 20, 2015
(Ik aangekleed als houthakker/journalist, Lous aangekleed als Gustave H)
Er is veel dat leuk is aan Lous van Prooijen (27). Bijvoorbeeld hoe ze lacht: voortdurend. En wat ze draagt: een mantelpakje van de zaak. Mét trots. Want net als Gustave H. uit The Grand Budapest Hotel lijkt Lous te zijn gemaakt voor een wereld van vier sterren, van koffers en service en luxe. „Ik vind dit hotel echt mooi”, zegt ze. „Ik voel me er persoonlijk mee verbonden.” Lous is de marketing en sales executive van Inntel Hotels Rotterdam Centre. Haar eigen enthousiasme overbrengen is haar werk en dat werkt dus: Lous is iemand van wie je vrolijk wordt.
We staan op de bovenste etage van de Panoramatoren, u weet wel: die etage die uitsteekt. Wat dus wil zeggen: op een flinterdun vloertje zweven we boven een gapende afgrond. Alsof het allemaal niets is, opent Lous de deur naar het balkon en lacht: „Kom! Er kan niks gebeuren.”
‘Er kan niks gebeuren.’ Zei Lous.
Vrolijk pratend (Lous), met de rug tegen de ramen gedrukt (ik) bewegen we ons van de razende autoweg, de Erasmusbrug en de Müllerpier, naar Lous’ favoriete plekje, om de hoek: een spectaculair uitzicht over de Leuvehaven. De dingen zijn daar mooi in balans, vindt ze, het oude Rotterdam (de toren van het Schielandshuis) met het nieuwe (de Robecotoren met daarachter een puntje Markthal). Rotterdam is ineens wat, dat zie je hier. En ja: in dit hotel merken ze dat ook de rest van de wereld dat doorheeft.
In één jaar tijd zijn er duizend hotelkamers bijgekomen in de stad, vertelt Lous. Hier krijgen ze doordeweeks voornamelijk zakengasten en in het weekend veelal Belgen en Nederlanders. En ja, af en toe een celebrity. Wie dan? Nou Michael Bublé bijvoorbeeld, Lous zegt: ‘Een persoonlijk hoogtepuntje.’
Een bed. Een blouse. Michael Bublé.
De bovenste etage wordt verhuurd voor borrels, feesten, congressen envergaderingen. Maar elk weekend zijn er twee bezichtigingmomenten voor de hotelgasten én de inwoners van Rotterdam. Meld u in de lobby om 12 uur op zaterdag- of om 10 uur op zondagmorgen en (bij beschikbaarheid van de zaal) neemt iemand in net zo’n mooi pakje als Lous u mee naar boven. Gewoon, omdat dat leuk is. Gratis en voor niets.
De bovenste etage: Toen de stad nog een stad was
juni 19, 2015
Foto René Hoeflaak
‘Je kunt hier alles doen waar je zin hebt”, zegt Andras Simon (51). Zelfs in je blootje lopen, als je wilt. We staan op zijn dakterras, in de huiskamer speelt de radio Pusherman van Curtis Mayfield en dan valt het kwartje: aha, denk ik, Andras Simon is van de soul.
Er waren al wat hints: hoe hij loopt: hij loopt niet, maar hij swingt, soepel en relaxed. Op leren slippers, de slippers van een held uit een blaxploitation film. Hij zegt: „We zitten midden in de stad, maar met 100 procent privacy.”
Hij geeft techniek op een mbo-school op Zuid. Samen met zijn vrouw en dochter woont hij in een voormalig kantoor van Stichting Pameijer, bovenop een herenhuis aan de Heemraadssingel, een van de chicste straten van Rotterdam. Ze kochten het in de tijd van de gulden. „Zou je dat wel doen?” vroegen vrienden en familie. Want op de G.J. de Jonghweg tippelden heroïnehoertjes en zijn vorige woning lag om de hoek: een kast van een huis, boven een bordeel, met lege spuiten, condooms, bloed en schreeuwende pooiers voor de deur. Andras: „Ik heb het hele proces zien gebeuren. Van kraakpanden, hoeren en drugsoverlast naar ‘Rotterdam: dé stad van 2014’.”
Andras heeft de eighties meegemaakt en hij weet nog hoe Rotterdam toen was: op de Witte de Withstraat waren schietpartijen en de hele Nieuwe Binnenweg zat vol „kleine dancings waar je lekker louche kon uitgaan”. Zijn favoriet was de Tudorbar. De bar waar mijn moeder mijn vader heeft ontmoet. „Dat was echt een plaats van ‘wow’. Alles was kapot, de vloeren waren scheef, de klapdeurtjes naar de wc werkten niet. Er kwamen veel Surinamers en studenten, de leuke, niet uit Kralingen, en ze draaiden er goede zwarte muziek.”
Net als in New York verdween het allemaal met zero tolerance. Van de ene op de dag kreeg je overal boetes voor. „Rotterdam is schoner geworden”, zegt Andras. „Maar Rotterdam is ook iets van zijn Rotterdamsheid verloren.” De schreeuwende pooiers mist hij niet, maar toch: een stad heeft een randje nodig om een echte stad te zijn.
NRC rubriek de bovenste etage: Zetel van God zoekt huurder
mei 20, 2015
Een soort troon is het, de Zetel van God. Of gewoon: de boardroom van Donald Trump. Gerard komt er soms in zijn pauze, om even van het uitzicht te genieten. Want een van de mooiste plekken van Rotterdam zoekt nog een huurder.
Gerard Lakerveld (51) is de gebouwmanager van het World Port Center, de eerste toren die werd opgeleverd op de Wilhelminapier, één van de hoogste gebouwen van Rotterdam. Hij is de spin in het web, zo zegt hij zelf, de schakel tussen de eigenaar van het pand, vermogensbeheerder Syntrus Achmea Real Estate & Finance, beheerder MVGM, en de huurders, onder andere het Havenbedrijf Rotterdam (op de 2de tot de 19de verdieping) en Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (op de 22ste tot de 25ste). In juli is hij begonnen, bijna een jaar geleden. Hij leert het gebouw en de, schat hij, 2.000 mensen die er dagelijks rondlopen steeds beter kennen.
Zijn favoriete plek zit in het kraaiennest, bovenop de toren, het pronkstuk van het gebouw: een vergaderruimte met ramen rondom, daarachter een omgang, en een spectaculair uitzicht over de stad en de havens. Soms worden er reclamespotjes opgenomen. En de Wereldhavendagen en het nationaal vuurwerk worden vanaf de omgang gefilmd.
Hoeveel ze voor de ruimte vragen, weet Gerard niet. Wel waarom iemand de ruimte zou willen huren: de locatie, de bereikbaarheid en natuurlijk: het uitzicht. Gerard zegt: „Een levend schilderij.”
Om het beter te bekijken stappen we de omgang op. De wind waait er, verder is het stil. Aan onze voeten ligt de wereld; water, veel water vooral. Dat water dat je beneden in de stad zo vlug vergeet, hierboven kun je er niet omheen. Op ooghoogte is alleen de lucht. Een meeuw. En het topje van die andere reus: de Montevideo. Van boven zie je: gewoon maar wat platen tegen beton.
Rotterdam van boven is een ervaring, vindt Gerard, iets dat je voelt in je lichaam én in je geest. Hij hoopt op een huurder die dit uitzicht op de een of andere manier met de stad wil blijven delen. Dit uitzicht is een uitzicht dat de stad verdient.
NRC rubriek de bovenste etage: de Passage was de Markthal avant la lettre
mei 1, 2015
‘Mijn Latijnse fijngevoeligheid wordt gekwetst door de zedeloosheid van het Hollandse volk”, schreef de Portugese schrijver Ramalho Ortigão in 1883 na een bezoekje aan de eerste overdekte winkelpassage van Nederland. Groepen meisjes liepen er „gearmd, en met de neus in de lucht” en daagden mannen uit „tot een soort carnavalsvermaak”. Hij voelde zich persoonlijk gekrenkt.
En toch: als Jantje Steenhuis (57), stadsarchivaris van het Stadsarchief Rotterdam, één gebouw zou mogen terugtoveren dat verwoest werd door het bombardement, dan was het de Passage. „Rotterdam was een werkstad, maar Rotterdam was ook chic. We hadden een bloeiend cultureel leven. Veel mensen zijn dat vergeten.” De Passage is een mooi voorbeeld van de 19de-eeuwse allure die deze stad ooit had.
Het gebouw stond ongeveer waar nu de C&A staat: 100 meter lang en, in het midden, 8 meter breed. Het had een vloer van glazen tegels en een glazen koepel als dak. Het werd op 15 oktober 1879 geopend en was vier jaar later het eerste Rotterdamse gebouw met elektriciteit. Een soort Markthal, avant la lettre.
Er zat een hotel in, een koffiehuis en een badinrichting. Zevenentwintig luxe winkels met hoeden, lingerie, chocolade en ‘gramophonen’. In de kelder zaten een markt en een bierhuis met aquarium. Er was een fontein (die het nooit deed). En een agent. Om luidruchtige spelende kinderen naar buiten te jagen.
Boven de winkels zaten woningen, drie lagen. Daar een zolder, waarschijnlijk een opslag voor kolen, met een zolderraam. Op de ochtend van 14 mei 1940 had je dit uit het zolderraam boven de ingang aan de Coolsingel kunnen zien: een statig ziekenhuis in Romeinse stijl achter een oprijlaan met bomen aan de overkant. Trappen naar ondergrondse toiletten. Een vrouwengesticht. Een supermoderne Bijenkorf, links. En rechts: bioscopen, theaters, hotels, dancings, cafés en terrasjes; het bruisende kloppende Rotterdamse uitgaanscentrum.
Tijdens het bombardement zouden mensen de Passage zijn in gevlucht. De glazen koepel viel in scherven uiteen. Later stalen puinruimers de glazen tegels uit de vloer, als herinnering aan de trots van hun oude stad. Of om te gebruiken als asbak.
NRC rubriek de bovenste etage: de graanverwerkingsfabriek
april 21, 2015
Deze week voor de bovenste etage een speciaal verzoek van Tessa Smit, de fotograaf die elke week de foto maakt voor bij de rubriek: Meneba, de graanverwerkinsfabriek aan de Maashaven. Tessa fietst er al jaren langs, onderweg naar haar opa en oma.
Alles was een verassing. Het begon al voor de deur: jongemannen die in witte overalls met blauwe kapjes op in de zon een peukie zaten te roken. Daarna een voorgebouwtje uit de jaren zeventig. Waar we onze ID moesten laten zien, voor we een wachtruimte in mochten: met grote donkerrode leren banken en een koffieautomaat. “Echt zo’n bedrijf,” fluisterde ik tegen Tessa. Heel avontuurlijk voor mensen als wij die komen uit de wereld van de shared offices, koffiebarretjes en pop-up stores. Deze wereld kende ik alleen uit films. Deze bijvoorbeeld:
(met mij en Tessa als Jane Fonda) (al werd er hier dus graan verwerkt, geen kern energie) (en gebeurde dat allemaal gewoon heel veilig, echt waar)
En aan Potiche, daar deed het me ook aan denken. Die film met Catherine Deneuve over een paraplufabriek in de jaren zeventig. En aan de verhalen van mijn opa.
Totaal exotisch.
De ingang naar het hoofdgebouw was als The Grand Budapest Hotel, van Wes Anderson. En daarachter was het een wonder.
Zoals we hoopten kregen we een haarkapje op.
Hieronder de column. En foto’s van Tessa.
In de ontvangsthal staan twee bustes van streng kijkende heren, los van de sokkels waar hun namen op staan: Kraan en Dusseldorf, de oprichters van de fabriek. Gerard wisselde de bustes ooit om voor de grap. Of ze nu op de juiste plek staan weet hij niet zeker.
Het voelt ongeveer als het ontdekken van een tombe van een Egyptische farao; door de ingangspoort stappen van de graanverwerkingsfabriek aan de Maashaven: overal zijn schatten. Een houten receptie uit de jaren zestig, een glas-in-loodkunstwerk uit 1940, twee mozaïeken uit de jaren twintig, een statige hal met glazen koepel als dak.
Het is nogal schokkend dat dit a: bestaat (in zo’n perfecte staat), b: bestaat zonder dat iemand je daar ooit over had verteld. In een stad waarin het vaak ontbreekt aan tastbare geschiedenis, is de hoofdvestiging van Meneba een plek waar je honderd jaar geschiedenis kunt horen, zien en voelen.
Meneba: de Meelfabrieken der Nederlandsche Bakkerij. In 1915 opgericht door Nederlandse bakkers, geëxplodeerd in de jaren tachtig, daarna overgenomen door verschillende buitenlandse bedrijven en investeringsmaatschappijen, drie jaar geleden bijna failliet, doch in 2015 nog steeds op de been, inmiddels met een voorzichtige stijgende lijn. Jaarlijks wordt er zo’n 600.000 ton graan aangevoerd, verwerkt en geëxporteerd. Door zo’n 150 man personeel. Deze zomer bestaan ze honderd jaar.
Gerard Verkerke (61), sinds vier jaar directeur, is al veertig jaar in dienst. Tijdens de rondleiding begroet hij al het personeel dat hij tegenkomt, sommigen werken er net zo lang als hij. Het gebouw bestaat uit drie afdelingen: rechts de tarwesilo’s, honderden, van acht etages hoog. In het middenstuk wordt er gemalen en gezeefd. Links is voor het meel.
Op de bovenste etage wordt het door ronkende machines in zakken gespoten en via een glijbaan naar de opslag beneden gestuurd.
Op het dak zie je de Tarwewijk en, aan de overkant van de Maashaven, Katendrecht. Een man klaagde daar ooit over geluidsoverlast, vertelt Gerard. En zij, deze enorme fabriek vol ronkende machines en hard staal en beton, besloten naar hem te luisteren. Tegenwoordig zijn ze vrienden. Mooi is dat.
NRC rubriek de bovenste etage: de wunderkammer van Nanouk Leopold
april 12, 2015
Deze week een van mijn favoriete werkbezoekjes voor ‘de bovenste etage’ tot nu toe: de werkkamer van filmmaakster Nanouk Leopold. Precies zo’n werkkamer waar ik zelf altijd van droom. Met de werkkamer van haar vriend achter een schuifdeur. Zo wil ik het ook, ooit, later, als ik rijk ben: ik een werkkamer vol boeken van dode schrijversvrienden, opgestapeld volgens een magische, onzichtbare orde, een leesstoel en een schrijftafel. En Gianluca daarnaast een werkkamer om te schilderen.
Zoals de werkkamer van Roald Dahl, zo was Nanouks werkkamer een beetje.
(de werkkamer van Roald Dahl)
Toen ik haar adres googlede, achteraf, bleek Nanouk in dezelfde straat te wonen, twee deuren verder, als waar Willem Elsschot in 1910 Villa Des Roses schreef. Over de lotgevallen van het personeel en de verschillende gasten van een familiepension in Parijs. Ik heb het boek meteen besteld en het is prachtig. Prachtig en grappig en het maakt mijn buurt een beetje mooier, te weten dat ook hier mensen wonen en woonden die leven in dezelfde wereld als ik.
(Willem Elsschot)
De column!
Ze twijfelde nog of ze moest opruimen, maar dat is het ding: het lijkt hier misschien een chaos, maar dat is het niet. Alles ligt precies zoals het liggen moet. Onuitgepakte verhuisdozen, schilderijen en boeken, heel veel boeken. Stefan Zweig, JG Ballard, science fiction en prominent op de grote houten werktafel, vlak naast haar laptop: een boek met een foto van een strengkijkende Coetzee op de voorkant. Ze kijkt er naar tijdens het schrijven. „Weet je het zeker?” vraagt Coetzee haar dan.
De werkkamer van Nanouk Leopold (47), één van de succesvolste Rotterdamse filmmakers, ligt op de bovenste verdieping van haar huis, slechts twee deuren verder van het huis waarin Willem Elsschot in 1910 zijn debuutroman Villa des Roses schreef. De kamer is een soort grot, zegt ze, een afspiegeling van wat er in haar hoofd gebeurt. Alles wat ze mooi en inspirerend vindt, sleept ze mee naar binnen. Zaadjes die in de koude buitenwereld vertrapt zouden worden, kunnen hier tot bloei komen. De kamer is een broeikas voor verhalen. Verhalen die nog niet bestaan, alleen in haar hoofd. Ze puzzelt, zoekt, droomt, tot de droom een werkelijkheid wordt. Ze begint ’s ochtends nadat haar zoon naar school vertrekt, stopt wanneer hij terugkomt.
Tussen de boeken liggen vandaag A4’tjes met plaatjes die zij en haar art director hebben verzameld om een sfeerbeeld te geven van Cobain, haar volgende film. Over een vijftienjarige jongen die door zijn drugsverslaafde moeder vernoemd werd naar de zanger van Nirvana. Ze zijn begonnen met casten en rijden soms al door de stad op zoek naar locaties. „Altijd een spannend moment”, zegt ze: het moment waarop de werkelijkheid invloed krijgt op de droom. „Ineens is het niet meer een meisje in een straat, maar dié actrice in dié straat.”
Rotterdam wordt het decor, net als voor haar eerste speelfilm, Îles Flottantes, de stad waarin Nanouk geboren werd en altijd heeft gewoond. Ze lacht: „Ik heb het gevoel dat Rotterdam de echte wereld is, niet een soort bubbel van hipsterdom.” Rotterdam is romantisch op een niet romantische manier: romantisch juist omdat je naar de romantiek moet zoeken.
NRC rubriek de bovenste etage: de luchten van Bob Ross bestaan echt
‘Ken je Bob Ross?’ vraagt Michiel. „Van die oranje zonsondergangen, die bestáán echt.” Je ziet ze hier ’s avonds, gewoon boven Rotterdam. En overwerken is hier geen straf: nadat de zon is ondergegaan wordt het buiten een kerstboom.
Drie jaar geleden zijn Michiel Raaphorst (42) en Rudolph Eilander (41) voor zichzelf begonnen als V8 Architects. Omdat ze geloofden in hun werk en in de toekomst en in een kantoor dat dienst doet als een visitekaartje, betrokken ze het dakpaviljoen van de flat naast de Erasmusbrug, de Maastorenflat. Met succes: het team van V8 Architects bestaat inmiddels uit zeven personen, vandaag werken ze aan tien grote projecten, waarvan drie in Rotterdam.
Ze hebben uitzicht over de stad vanuit het oosten, westen, zuiden én het noorden. Vanaf 50 meter hoogte, lager dan sommige omliggende gebouwen, maar hoog genoeg. Een bescheiden hoogte. Rudolph: „Je hoort de straat nog, maar in een zoom. Een soort Zen-Zoom.”
Aan de kant van het centrum staan bureaus met computers. Aan de zuidkant staan een vergader- en een voetbaltafel, en een leren bankje met uitzicht op de Maas, de Erasmusbrug en de torens op de Kop van Zuid. „Het mijmerhoekje”, zegt Michiel. Tegen writer’s blocks en zo. Het uitzicht helpt bij het denken. Michiel: „En aan het aantal containerschepen dat langsvaart zien we precies hoe het staat met de economie.”
Waar ze het uitzicht het mooiste vinden? Overal. Want zij zijn architecten en als architect zie je dat bijna alles daarbuiten ooit door iemand is bedacht. Niets staat er zomaar, alles heeft een reden en dat maakt alles interessant. Tijdslagen zie je als je weet hoe je moet kijken. Allemaal verschillende periodes, levensvisies en opvattingen kriskras door en over elkaar heen. Je kunt ook foutjes zien. En hoe die foutjes vervolgens werden hersteld. Alles samen wordt het onze stad, Rotterdam.
Wat zouden ze veranderen, naast alle dingen die ze als architect veranderen zullen? Michiel wil een derde brug, die Kralingen en Feijenoord verbindt. En Rudolph wil een watervliegtuigdienst tussen de Maas en de Theems in London. Wie daar dan gebruik van zou maken? „James Bond natuurlijk”, lacht Michiel.
NRC rubriek de bovenste etage: hoofd huishoudelijke dienst Hotel New York
maart 28, 2015
Laatst vond Ellen een vergeelde foto: zijzelf als klein meisje op de schoot van een oom op het dek van een schip dat die middag naar Canada zou varen. Achter haar zie je de gouden letters die vandaag nog altijd op de gevel van haar werkplek staan: HOLLAND-AMERIKA LIJN. Misschien stond alles altijd al in de sterren geschreven, ziet u wel?
Ellen Lampen (58) is hoofd huishoudelijke dienst van Hotel New York, al 18 jaar. Ze heeft geen passie voor schoonmaken – „Thuis heb ik er nul mee” – wel voor dit hotel. Voor de tegeltjes, de deurknoppen, de antieke kastjes, de tapijten, de stoelen in de lobby met het hotellogo erop – „Dat is toch gewoon léuk?” vraagt ze. Hotel New York is een romantische plek, een plek vol verhalen, oud en nieuw. De plek waar duizenden mensen alles achterlieten om aan de overkant van de oceaan een nieuw begin te maken. Ellen: „Soms lukte dat fantastisch, vaak werd het een fiasco.” Het is Ellens taak om voor deze plek te zorgen. Het doel: elke gast ‘wow’ laten zeggen als hij zijn kamer binnenstapt. De truc: alles zo grondig schoonmaken dat je niet merkt dat er eerder iemand heeft geslapen.
Kamer 485 heeft twee etages. Op de tweede etage sta je in het torentje onder de windvaan in de vorm van het schip waarmee Henry Hudson in 1609 Manhattan ontdekte, het hoogste punt van het hotel. Uit het raam zie je de Maas, Katendrecht, het ss Rotterdam. „Je voelt de bedrijvigheid”, zegt Ellen, „en de vrijheid van het water.”
Haar opa en oma en vijf van haar tantes en ooms zijn hier ook vertrokken. Drie keer. Oma kon niet wennen, dus kwamen ze na een paar jaar steeds weer terug. Om het een paar jaar later toch nog één keer te proberen. Bijna was Ellen in Canada geboren. Alles was geregeld, maar op het laatste moment besloot haar vader in Nederland te blijven. Helaas.
Onlangs was ze er, in Canada, het is mooi daar. Een tante is er altijd gebleven. Ze is steenrijk. En ze doet niks de hele dag behalve golfen.
